Doğadaki Tehlikeler
Coğrafya TR 21 Mayıs 2014
Geçmişten şu zamana kadar natural afetler hep, canlı yaşamı olumsuz etkilemiştir. İnsanoğlu ne kadar tedbir alsa da natural afetlerle baş edememiştir. Yalnız bugünümüzde insanoğlu, natural afetlere karşı, geçmiştekine oranla daha da hazırlıklıdır. Geliştirilen teknoloji ile natural afetlerin etkisi tamamiyle ortadan kaldırılamasa da etkisi hafifletilmiştir.
Her geride bıraktığımız sene natural afetlerden fazlası insan etkilenmekte ve çok çok parasal kayıplar yaşanmaktadır. Maddi ve manevi yıkıma sebep olan natural afetleri ikiye ayırıyoruz: Jeolojik kökenli ve meteorolojik kökenli.
JEOLOJİK KÖKENLİ DOĞAL AFETLER
DEPREMLER
Deprem tehlikesini taşıyan ülkeler; Büyük Okyanus kısenearı, Endonezya ve etrafsi, İran, Türkiye, Yunanistan ve İtalya’dır. Deprem tehlikesinin muhtemel etkisi: Can ve mal kayıbının yaşanması, Tsunami felaketinin ortaya gelmesidir. Depreme sağlam yapılar inşa edilerek ve erken ikaz sistemleri geliştirilerek riskin etkisi azaltılabilir.
VOLKANLAR
Güney Amerika’da bilhassa Şili ve Peru’da, Avrupa Kıtası’nda Sicilya’da, Büyük Okyanus kısenearında, Endonezya ve Filipinler’de tespit edilen aktif volkanlar sebebiyle buralar volkan riski taşımaktadır. Volkan patladığında etrafye yoğun bir kül yağmurunun yanı sıra sıcak, akışkan lavlar yayarlar. Bu lavlar geçtikleri yerleri tamamiyle yok ederler. Hem de havaya sunulan kül bulutları güneş ışınlarının gelişini engellediği amacıyla uzun sürede iklim değişikliklerine sebep olur. Volkanlar patlamadan evvelce sinyaller verirler, bu amaçla volkan tehlikesinin etkisinden kurtulabilmek amacıyla en kısa vakitte bölümdeki yerleşim yerlerini tasfiye etmek gerekir.
METEOROLOJİK KÖKENLİ DOĞAL AFETLER
HEYELAN
Heyelanlar can ve mal kayıbına sebep olurlar. Heyelanların süregelen bulunduğu bölgelerde bilhassa tarım yapılıyorsa, topraklar eğim tarafına ters sürülmeli, bölümde ağaçlandırma çalışmaları yapılmalıdır.
EROZYON
Afrika’daki kurak alanların fazlası ile Kuzey Amerika, Rusya, Asya’nın ülkemizi de amacıylae alan büyük bölümü erozyon tehlikesi ile karşı karşıyadır. Verimli toprakların yok olmasına sebep olan erozyon amacıyla alıncak en iyi tedbir erozyon tehlikesi tespit edilen bölgelerde ağaçlandırma çalışmaları gerçekleştirmetır.
SEL
Dünyada sel felaketi riski taşıyan yerler: Asya’da; Bangladeş, Hindistan, Pakistan, Tayland, Laos, Vietnam, Filipinler, G. Ve K.Kore, Japonya, Malezya, ; Buhutan, Nepal, Yemen, Türkiye Avrupa’da; Portekiz, İtalya, Macaristan, Romanya, Afrika’da; Cezayir, Sudan, Somali, Mozambik, Zimbapve, Güney Afrika Cumhuriyeti, Amerika’da; Meksika, Küba, Guatemala, Nikaragua, Dominik Cumhuriyeti, El Salvador, Panama, Kolombiya, Venezuela, Guyana, Surinam, Brezilya, Ekvator, Peru, Paraguay, Uruguay’dır. Sel felaketi neticesinde çok çok can ve mal kayıbı ortaya gelir. Sel felaketine karşı alıncak tedbir: Her tip meteorolojik afet amacıyla bir erken ikaz birimi oluşturulmalı.
Günümüzde yağış alanları ve yağış yoğunluklarının belirlenmesinde gerektiğince etkili biçimde sarfedilen Doppler radar sistemleri ve uydu dataları ile çalışan erken ikaz birimlerinden yararlanılmalı. İl ve ilçelerde bu ikaz birimi ile koordineli olarak çalışacak kurtarma birimleri oluşturulmalı. Bölge radyoları, rastgele bir tehlike hemen halkı bilgilendirerek, uygulayacakları yöntemler konusu ile ilgili ikazda bulunmalı. Sel öngörüsü amacıyla itinalı istatistiki çalışmalar yapılmalı. Belediyeler, dere ve ırmak yataklarına yerleşimin önlenmesi konusu ile ilgili hassaslık göstermeli. Buralarda yerleşimin önlenmesinin yanı sıra oluşacak engeller derli toplu olarak temizlenmeli. Dere ve ırmaklerin denizle birleştiği kanallar derli toplu olarak temizlenerek açık tutulmalı.
EKSTREM SICAKLIKLAR:
Küresel ısınma ile beraber dünyanın her yeri sıra dışı sıcaklıklardan olumsuz etkilenmektedir. Genellikle Kutuplardaki buzullar süratle erimektedir. Dünya üstünde büyük iklim değişikliklerine sebep olan sıra dışı sıcaklıklar sebebiyle bitki ve hayvan çeşitleri ya yok olmakta ya da yaşayabilmek amacıyla daha yüksek enlemlere göç etmektedir.
ORMAN YANGINLARI:
Yine Küresel ısınma sebebiyle orman yangınları da dünyanın her yerinde artmıştır. Dünyanın ciğerleri olan ormanların yanmasıyla canlı yaşamın gereksinimi olan oksijen miktarı da giderek azalmaktadır. Orman yangılarının önüne geçmek amacıyla ağır etraf yasaları çıkarmak, kontrollü ormancılık gerçekleştirme gerekmektedir.
KASIRGALAR
Tropikal kUşakta çok sık kasırgalara rastlanmaktadır. Yine küresel ısınmanın etkisiyle kasırgaların adedi ve şiddeti de son vakitlerde artmıştır. Kasırgalar ve tropikal rüzgarlar etkili oldukları yerlerde büyük mal kayıbına sebep olurlar. Kasırga riski taşıyan bölgelerde kurulacak teknolojik araçlarla risk taşıyan bölümde tedbirler alınabilir.