Dünyanın çekirdeği sıcak olmasa ne olurdu?

Coğrafya TR 19 Mayıs 2020

Soğuk kış günlerinde çok da gerçekçi gelmeyecek de olsa, Dünyanın yüzeyinin oldukça altında neredeyse tamamen metalden oluşan sıcak bir çekirdek vardır. Merkezdeki bu çekirdeğin dış kısmı demir-nikel alaşımından oluşur ve bu iç çekirdek ile magma ve sıcak taşlardan oluşan katman arasında tampon görevi görür. En içteki çekirdek katıdır ve yaklaşık 1207 km kalınlığındadır. Burası aynı zamanda gezegenin en sıcak bölgesidir, sıcaklık bu bölgede 6.093 derece santigrata kadar çıkar. Dünyanın çekirdeğinin çok sıcak olması Dünya için oldukça faydalıdır. Dünyanın çekirdeği güneşin yüzeyi kadar sıcaktır. Bu durum gezegenin gaz ve parçacık bulutundan ilk defa oluştuğu zamandan beri yani yaklaşık 4.5 milyar yıldan beri böyledir. Yerçekimi demiri ve diğer ağır maddeleri Dünya’nın merkezine doğru çekmiştir; hava ve su gibi daha hafif malzemeler ise kabuğa doğru itilmiştir. Çekirdeğin ağırlığı o kadar fazladır ki, dış çekirdeğin yerçekimi Dünya yüzeyinin yerçekiminden yaklaşık olarak 3 kat daha fazladır. Çekirdek orijinal sıcaklığının bir kısmını hala taşıyor olmasının yanı sıra merkeze yakın ve ağır malzemelerin hareketinin yerçekimsel sürtünmesi ile de sıcaklık kazanır. İç çekirdek her bin yılda yaklaşık olarak 1 santimetre büyür ve büyüdükçe de daha fazla ısı kazanır. Radyoaktif izotopların bozulması da çekirdeğe ayrıca ısı kazandırır. Eğer çekirdek tamamen soğursa, gezegenimiz de soğuyacak ve ölecektir. Ayrıca bu süreç birazcık karanlık olacaktır çünkü enerji santralleri yer kabuğundan radyan ısıyı çekerler ve bu ısıyı suyu ısıtmakta kullanırlar, türbinlerin çevrilip elektrik üretilebilmesi için gereken buhar böyle oluşur.Çekirdekteki soğuma aynı zamanda gezegeni çevreleyen manyetik kalkanın da ortadan kalmasına neden olacaktır. Bu kalkan Dünya’yı kozmik radyasyondan korur. Kalkan, daimi hareket eden demirin neden olduğu konveksiyon süreci sayesinde oluşmuştur. Tıpkı Dünya gibi, Dünya’nın çekirdeği de sürekli dönmektedir- bazı bilim insanları çekirdeğin gezegenin geri kalanından daha hızlı döndüğünü düşünmektedir. Bu sürtünme, kinetik enerjiyi elektrik ve manyetik enerjiye çevirir ve bu da güneşten yayılan zararlı ve yüklü parçacıkları kuzey ve güney kutupları doğrultusunda saptıran alanı yani manyetik alanı oluşturur. Dünya’nın manyetik alanındaki ne kadarlık bir kaybın Dünya üzerindeki yaşamı değiştireceği henüz tam olarak bilinmiyor. Bazı bilim insanları, manyetik alan kaybından sonraki radyoaktif dalgaların hücumunun gezegeni aşırı ısıtacağını ve canlı yaşamına elverişsiz hale getireceğini düşünürken, bazıları da solar ışınlar ve kanser ilişkisine dikkat çekiyor. Bazı gözlemciler de, Mars ve Venüs’den okyanusları, gölleri ve akarsuları süpürenler kadar güçlü güneş rüzgarlarını tecrübe edebileceğimizi düşünüyorlar. Bütün bu senaryoları düşününce, en güzel senaryo Dünya’nın manyetik alanını kaybetmemesi diyebiliriz.
Kaynaklar: Anuta, Joe. “Probing Question: What heats the earth’s core?” Phys.org. March 30, 2006 http://phys.org/news/2006-03-probing-earth-core.html Folger, Tim. “Journeys to the Center of the Earth.” Discover Magazine. July 14, 2014 http://discovermagazine.com/2014/julyaug/13-journeys-to-the-center-of-the-earth National Geographic. “Core.” http://education.nationalgeographic.com/education/encyclopedia/core/?ar_a=1 Schirber, Michael. “How Vital Is a Planet’s Magnetic Field? New Debate Rises.” Space.com. March 21, 2011 http://www.space.com/11187-earth-magnetic-field-solar-wind.html Schultz, Colin. “The Center of the Earth is as Hot as the Sun.” Smithsonian Magazine. April 26, 2013 http://www.smithsonianmag.com/smart-news/the-center-of-the-earth-is-as-hot-as-the-sun-43631207/?no-ist U.S. Geological Survey (USGS). “How does the Earth’s core generate a magnetic field?” May 6, 2015 http://www.usgs.gov/faq/categories/9782/2738

Bu yazının kaynağı: http://bilimfili.com/dunyanin-cekirdegi-sicak-olmasa-ne-olurdu/