Kayaç Döngüsü Nedir? Kayaç Döngüsü Nasıl Gerçekleşmektedir?
Coğrafya TR 24 Ocak 2021
Jeolojik zamanlarda milyonlarca yıl içerisinde bu üç sınıf kayaç birbirlerine dönüşmektedir. Kayaçların oluştukları günden bu yana devam eden ve farklı tür kayaçların doğal yollarla birbirine dönüşmesini açıklayan sürece "kaya döngüsü" demekteyiz her ne kadar bulundukları yerde hiç hareket etmeden duruyor gibi görünüyor olsalarda, aslında her kayaç türü her biri çok uzun yıllardır süren bir değişikliğin bir döngünün parçasıdırlar. Taşküre bir taraftan volkanik faaliyetlerle kütle kazanırken, diğer taraftan ya dalma batma zonlarından magmaya dalarak ya da magmayla temas eden alt kısımları ergiyerek kazandığı kütleyi geri verir. Kaya döngüsünü devam ettiren şey ise doğal olaylardır. Kayaç döngüsünü kısaca aşamalarını sıralarsak aslında ayrıntılı uzun bir sürevendir.
Bütün kayaç türleri öncelikle bilmeliyizki dış etmenlerin etkisiyle önce güzelce bir aşınmaya uğrarlar sonrası;
1- Aşınan malzemeler dış etmenlerle taşınarak çukur alanlarda
biriktirilir/ tortulanır.
2- Bu tortul malzemeler zamanla çimentolaşma ve sıkışmayla
taşlaşarak tortul kayaçları oluşturur.
3- Astenosferden yükselen lavlar yer kabuğunun içinde ya da
yüzeyde soğuyarak volkanik kayaçları oluşturur.
4- Volkanik ve tortul kayaçlar yüksek sıcaklık ve basınç altında
değişerek (metamorfizma) başkalaşım kayaçlara dönüşür.
5- Bütün kayaç türleri dalma batma zonlarından astenosfere
dalar ve ergiyerek magma malzemesine dönüşür.
6- Böylece kayaç döngüsü tamamlanmış olur.