Atıkların Çevreye Etkileri

Coğrafya TR 20 Mayıs 2020

Nüfus artışı, hayat standardının yükselmesi, şehirleşme, tüketim maddelerinin çeşitlenmesi gibi niçinlerle atık maddeler giderek artmaktadır. Belli bir orandaki atıkları ekosistem birkaç sene ya da daha uzun sürede temizleyebilmektedir. Fakat atık adedi ekosistemlerin temizlenme gücünün üzerine çıkmıştır.

Atıklar, sıvı katı ve gaz olmak üzere üç başlık altında incelenebilir.

1. Katı Atıklar

Evrensel Atıklar: Yiyecek atıkları, bahçe atıkları, cam, seramik, metal parçaları, konserve ve içecek kutuları, ambalaj maddeleri, plastikler, gazete, dergi ve mecmua, baca külleri, elbise ve kumaş parçaları vs.

Şehir Atıkları: İnşaat malzemeleri atıkları, sokak temizleme atıkları, hurda araçlar, arıtma çamurları vs.

Endüstri Atıkları: Sanayi faaliyetleri neticesi meydana çıkan atıklardır.

Tarım Atıkları: Tarımsal faaliyetler neticesi meydana çıkan atıklar.

Bu atıkların miktarı ve özellikleri bölgenin ya da şehrin sosyoekonomik seviyesi, beslenme bağımlılıkları gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Günümüzde katı atıkların toplanması, taşınması, depolanması ve zarar vermeyen duruma getirilmesi büyük ehemmiyet kazanmıştır.

Uygun şekilde depolanmış çöpler, yeraltı ve yüzeyel su kirliliğine, haşerelerin üremesine, kötü kokuların yasenemasına, görüntü kirliliğine ve mikropların yasenemasına sebep olmaktadır. Atıklar içindeki cam ve plastik malzemelerin ayrışması uzun seneler alacağından kalıcı olarak toprağın kirlenmesine niçin olmaktadır. Bazı ülkeler atıklarını üzerine para sunarak az ilerlemiş ülkelere satmaktadır.

Ülkemizdeki ilk çöp faciası 28 Nisan 1993 senesinde İstanbul’un Ümraniye eyaletinde meydana gelmiştir. Yaklaşık 20 senedir çöp dökümü oluşturulan sahada patlama olmuş, 39 şahıs hayatını kaybetmiştir.

Çevreye bırakılan katı atıklardan; plastik şişe 1000 senede, alüminyum kutu 10-100 senede, plastik kaplı süt kutuları 5 senede, portakal kabuğu 6 ayda, sakız 5 senede, pil 100 senede, plastik torba 10-20 senede, kağıt 2-5 ayda, cam şişe 4 bin senede ayrışabilmektedir.

2. Sıvı Atıklar

Kanalizasyon atıklarına atık su denmektedir ve su kirliliğindeki en mühim kirleticidir. Sıvı atıkların sularda meydana getirdiği kirlilik ve etkileri:

Fiziksel Etkiler: Suyun sıcaklık, tat, koku gibi özellikleri değişir. Yüksek sıcaklıktaki fabrika suları nehirlere bırakıldığında nehirlerin ısısını yükseltir. Sıcaklığı çoğalan suyun oksijen miktarı azalır ve ekolojik denge bozulur.

Kimyasal Etkiler: Kurşun, civa gibi metaller suda birikir. Organik ve inorganik maddeler sularda birikir.

Biyolojik Etkiler: Organik atıkların etkisiyle su kaynaklarında üreyen algler, bakteriler ve küfler oluşur. Bunlar da sulardaki oksijeni azaltırlar.

3. Gaz Atıklar

Nükleer santraller, taşıtlar, endüstri tesisleri çöp depolama alanları, fosil yakıt tüketimi ve yangınlar gaz atıkların kaynaklarını oluşturur.

Atıkların bölgesel etkileri;

    Yangınlar ve patlamalar
    Küresel ısınma
    Hava kirliliği
    Bitki örtüsünün zarar görmesi
    Yeraltı suyu kirliliği
    İstenmeyen kokulardır.

Bunu Paylaşabilirsiniz.