Türkiye'nin Uluslar Arası Örgütlerle İlişkisi
Coğrafya TR 21 Eylül 2019
Siyasi Avrupa Birliği -aday-
Avrupa Konseyi - Tüm Avrupa Ülkelerinin (46 ülke) ve kıta dışından gözlemcilerin olduğu konsey (AB değil) -üye-
Avrupa Konseyi Genel Kongresi - CLRAE-üye-
Avrupa Konseyi İnsan Hakları Mahkemesi - AİHM-üye-
ASEAN - Güneyoğu Asya Ülkeleri -gözlemci-
Asya Karşılıklı Tedbir ve Güvenlik Önlemleri Konferansı - CICA-üye-
Birleşmiş Milletler ve bağlı kuruluşlar -üye-
ASEM - Asya&Avrupa Kıtası Buluşmaları.-katılımcı-
ASEF - Asya&Avrupa Kıtası Kuruluşu. -katılımcı-
CROWCASS - Birleşmiş Milletler nezdinde Savaş Suçluları Birimi -üye-
G20 - Dünyanın en büyük 20 ekonomisi-üye-
İslam Konferansı Örgütü-üye-
Karadeniz Ülkeleri Ekonomik İşbirliği Teşkilatı-üye-
Türkçe Konuşan Ülkeler Zirvesi -katılımcı-
Türk Dilli Ülkeler ve Toplulukları Kurultayı -katılımcı-
Uluslararası para fonu (IMF)-üye-
Interpol-üye-
IACERHRG-katılımcı-
Güneydoğu Avrupa İşbirliği İnsiyatifi - [1]-üye-
Ekonomik
Dünya Bankası-üye-
Dünya Ticaret Örgütü-üye-
OECD-üye-
Uluslararası para fonu (IMF)-üye-
WEF - Dünya Ekonomik Forumu - özel teşebbüs. -katılımcı-
G20 - Dünyanın en büyük 20 ekonomisi -katılımcı-
FATF - Financial Action Task Force on Money Laundering -üye-
Ekonomik İşbirliği Teşkilatı -üye-
G20 developing nations --üyeydi-
Askeri
Çok Yönlü Nükleer Denemeleri Yasakları Antlaşması - CTBT -onayladı-
NATO -üye-
Batı Avrupa Birliği - -ayrıcalıklı üye- NATO sebebiyle.
Teknik
Avrupa Yayın Birliği - EBU-üye-[2]
Avrupa Sivil Havacılık Konferansı - ECAC-üye-
Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü - ETSI -üye-
Uluslararası Telekomünikasyon Birliği - ITU-üye-
Universal Posta Birliği-üye-
Avrupa Patent Ofisi - EPO -ilgili-
Wassenaar Anlaşması - -ilgili-
Spor
UEFA -üye-
FIFA -üye-
TÜRKİYE'NİN ÜYE OLDUĞU ULUSLAR ARASI ÖRGÜTLER VE ÜYE OLDUĞU TARİHLER
Birleşmiş Milletler örgütü
Birleşmiş Milletler Örgütü ya da kısaca Birleşmiş Milletler (BM), 24 Ekim 1945'te kurulmuş dünya barışını, güvenliğini korumak ve uluslar arasında ekonomik, toplumsal ve kültürel bir iş birliği oluşturmak için kurulan uluslararası bir örgüttür. Birleşmiş Milletler kendini "adalet ve güvenliği, ekonomik kalkınma ve sosyal eşitliği uluslararasında tüm ülkelere sağlamayı amaç edinmiş küresel bir kuruluş" olarak tanımlamaktadır. Uluslararası İlişkilerde, kuvvet kullanılmasını ilk olarak evrensel düzeyde yasaklayan ilk antlaşma Birleşmiş Milletler Antlaşması'dır.
Örgütün, kurulduğu yıllarda 51 olan üye sayısı şu an itibariyle üyeliği kaldırılan Vatikan ve değiştirilen Çin Halk Cumhuriyeti son katılan üye Güney Sudan dahil 193'e ulaşmıştır. Örgütün yönetimi New York'ta bulunan genel merkezinden yürütülür ve üye ülkelerle her yıl düzenli olarak yapılan toplantılar yine bu genel merkezde gerçekleştirilir. Örgüt yapısal olarak idari bölümlere ayrılmıştır; Genel Kurul, Güvenlik Konseyi, Ekonomik ve Sosyal Konsey, Yönetim Konseyi, Genel Sekreterlik ve Uluslararası Adalet Divanı. Örgütün en göz önündeki mercisi Genel Sekreterdir.
Birleşmiş Milletler fikri ilk olarak, II. Dünya Savaşı'nın bitiminde savaşın galibi ülkeler tarafından, ülkeler arasındaki anlaşmazlığı ortadan kaldırarak ileride meydana gelebilecek ve kendi güvenliklerini tehdit edebilecek bir savaşın önüne geçebilmek amacıyla ortaya atılmıştır. Örgüt yapısının halen bu amacı koruduğunu BM Güvenlik Konseyi'nin varlığı ve çalışmalarıyla ortaya koymuştur. Güvenlik Konseyi on beş ülkeden oluşmakta olup,bu üyelerden beşi daimi üye statüsündedir ve mutlak veto yetkisine sahiptir. Bu ülkeler ABD, Rusya, Çin Halk Cumhuriyeti, Birleşik Krallık ve Fransa'dır. Güvenlik Konseyinin karar alabilmesi için 9/15 oranı gerekli olup, daimi üyelerden herhangi birisinin aksi yönde oy kullanmaması gereklidir. BM içtihatlarına göre Güvenlik Konseyi karar alırken veto yetkisine sahip üyelerden biri veya birkaçının oylamaya katılmaması bu üyelerin kararı veto ettiği anlamına gelmemektedir. Ayrıca daimi üyelerin çekimser kalmaları da aynı sonucu vermektedir.
Birleşmiş Milletler örgütünün Ana Organları
Genel Kurul
Güvenlik Konseyi
Ekonomik ve Sosyal Konsey
Uluslararası Adalet Divanı
Genel Sekreterlik
İslam Konferansı Örgütü (İKÖ)
57 devletten oluşan uluslararası bir organizasyondur. Ülke vatandaşlarının tümünün veya belirli bir kısmının Müslüman olması, bu organizasyona üye olmayı olanaklı kılar.
İKÖ, 25 Eylül 1969’da Fas Krallığı’nın başkenti olan Rabat’ta kurulmuştur.
İKÖ’nün amaç olarak belirlediği ana unsurlar şöyledir:
1- İslam Ülkeleri arasındaki yakınlığın ve işbirliğin artırılması
2- Müslüman halkların çıkarlarını ve güvenliğini korumak ve mücadelelerini desteklemek.
3- Üye devletler arasında Siyasal, ekonomik, kültürel, bilimsel ve sosyal işbirliğini arttırmak.
4- Müslümanlarca kutsal olarak kabul edilen yerlerin korunması
5- Filistin Halkı’nın mücadelesini ve bağımsızlık haklarını desteklemek ve savunmak
6- Her türlü sömürgeci yaklaşımın ortadan kaldırılmasını sağlamak
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM),
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), uluslararası bir teşkilat olan Avrupa Konseyi'ne bağlı olarak 1959 yılında kurulmuş uluslararası bir mahkemedir. Mahkeme, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve ek protokolleriyle güvence altına alınmış olan temel hakların çiğnenmesi durumunda bireylerin, birey gruplarının, tüzel kişiliklerin ve diğer devletlerin, belirli usulî kurallar dahilinde başvurabileceği bir yargı merciidir. Avrupa Konseyi'ne üye olan ve aralarında Türkiye, Rusya, Sırbistan, Gürcistan ve Azerbaycan'ın da bulunduğu 47Avrupa Konseyi üyesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin yargı yetkisini tanımaktadır. Mahkeme, Fransa'nın Strazburg şehrinde bulunmaktadır.
Avrupa Birliği'nin günümüzde Avrupa Konseyi'ne ait bayrağı kullanıyor olması çeşitli kafa karışıklıklarına yol açmakla birlikte, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Avrupa Birliği'nin değil, hemen hemen tüm Avrupa devletlerinin üyesi olduğu ayrı bir uluslararası teşkilat olan Avrupa Konseyi'nin organıdır. Ancak, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin içtihadı, Avrupa Birliği için de olmazsa olmaz asgari standartları oluşturmaktadır.
Avrupa Konseyi
1949 yılında Avrupa çapında insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğünü savunmak amacıyla Avrupa çapında kurulmuş hükümetler arası bir kuruluştur. Avrupa Birliği'nden farklı bir örgütlenmedir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Avrupa Konseyi'ne bağlıdır. Avrupa Konseyi'ne Belarus, Kazakistan, Kosova ve Vatikan hariç tüm Avrupa ülkeleri üyedir. Oysa Avrupa Birliği sadece 27 üyeli bir birliktir. Avrupa Konseyi'nin Avrupa Birliği ile karıştırılmasının en önemli sebebi olan Avrupa bayrağı, esasında Avrupa Konseyi'ne aittir. Avrupa Birliği, Avrupa Konseyi'nin izniyle aynı Avrupa bayrağını kullanmaktadır.
Uluslararası Para Fonu (İMF)
Uluslararası Para Fonu ya da daha çok bilinen kısaltmasıyla IMF (International Monetary Fund), küresel finansal düzeni takip etmek, borsa, döviz kurları, ödeme planları gibi konularda denetim ve organizasyon yapmak, aynı zamanda teknik ve finansal destek sağlamak gibi görevleri bulunan uluslararası bir organizasyondur. 1944 yılında ABD'nin New Hampshire eyaletindeki Bretton Woods'da kurulan ve 1947'de fiilen çalışmaya başlayan milletlerarası ekonomik meselelerle uğraşan bir teşkilattır.
G-20 ülkeleri
Dünyanın en gelişmiş 20 ekonomisinden oluşan guruptur.
Amerika Birleşik Devletleri, Almanya, Arjantin, Avustralya, Birleşik Krallık, Brezilya, Çin Halk Cumhuriyeti, Endonezya, Fransa, Güney Afrika Cumhuriyeti, Güney Kore, Hindistan, İtalya, Japonya, Kanada, Meksika ,Rusya, Suudi Arabistan, Türkiye
Dünya Bankası
II. Dünya Savaşı'nın ardından 1945 yılında Uluslararası Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası (IBRD=International Bank for Reconstruction and Development) adıyla kurulmuş, 1947 yılında Birleşmiş Milletlerin özerk uzman kuruluşlarından biri olma özelliği kazanmıştır.
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü
OECD, 14 Aralık 1960 tarihinde imzalanan Paris Sözleşmesi'ne dayanılarak, 1961'de kurulmuştur ve savaş yıkıntıları içindeki Avrupa'nın Marshall Planı çerçevesinde yeniden yapılandırılması amacıyla 1948 yılında kurulan Avrupa Ekonomik İşbirliği Örgütü'nün (OEEC) doğrudan mirasçısıdır. Üyelerinin büyük bir bölümü AB ve İUT üyeleridir, çoğunluğu da gözlemci üyelerdir. OECD ülkeleri sanayileşip zengin olmuş ülkelerdir.
NATO
4 Nisan 1949'da Washington Antlaşması ile kurulan NATO bir kollektif savunma örgütü olarak bilinmektedir. Türkiye ve Yunanistan 1952 yılında eş zamanlı olarak NATO'ya kabul edilmiştir NATO Üyesi Ülkeler Listesi: Almanya, Amerika, Arnavutluk, Belçika, Bulgaristan, ÇekCumhuriyeti,Danimarka,Estonya,Fransa,Hırvatistan,Hollanda,İngiltere,İspanya,İzlanda,İtalya,Kanada,Letonya,Litvanya,
Lüksemburg,Macaristan,Norveç,Polonya,Portekiz,Romanya,Slovakya,Slovenya,Türkiye,Yunanistan,
Batı Avrupa Birliği
Avrupa güvenlik ve savunma örgütüdür. 17 Mart 1948 tarihinde imzalanan Brüksel Antlaşması'yla birlikte kurulmuş ve 1954 yılında İtalya ile Batı Almanya'nın katılımlarıyla büyümüştür. Batı Avrupa Birliği'nin genel merkezi Brüksel'dedir. Günümüzde başka bir uluslararası örgüt olan Avrupa Birliği ile karıştırılmamalıdır. 30 Haziran2011 tarihinde Avrupa Birliği ile birleştirilmiştir.
kaynak:tr.wikipedia